sương đã ngủ.
gió lùa qua khung cửa sổ lắm song sắt của một căn phòng trong nhà thương saint-rémy. trăng rọi lên một góc bàn nhỏ, với những lá thư được xếp ngay ngắn đề gửi theodorus van gogh. vạn vật say trong giấc chiêm bao, phố lấp lánh ánh đèn, và thi thoảng người ta còn nghe tiếng sỏi đá lạo xạo khi những cỗ xe ngựa chạy qua.
vincent nhấc ghế lên, kê cạnh cửa sổ, rồi ngồi tựa vào đó. mái tóc màu đỏ hung của anh cứ chập chờn bay lên nhè nhẹ theo từng đợt gió lùa, và đôi mắt của anh, ngày thường vẫn còn nồng nàn mấy đam mê, tự nhiên trở nên dịu nhẹ trong ánh trăng này.
anh nhìn ra cửa sổ, thả hồn mình ra rất xa, xa hơn và cao hơn những cái song sắt đang chắn tầm nhìn của mình, ra khỏi những điều trần tục. anh ngắm những cây hoàng đàn u buồn gần ngôi nhà vẫn hay bày những đóa hoa hướng dương nở rộ, nhìn từng giọt của trăng vàng chảy xuống những ngôi nhà, con phố, và những ngọn đèn đường vô danh.
dù sao, anh cũng đâu thể nhìn xuống mãi được, vì cái sức hút của trăng ngà mới mãnh liệt làm sao. và những tinh tú nữa! đó là những đêm mà người ta đâu ai nề hà một giấc ngủ để làm gì, vì đêm còn dài và thời gian còn vô tận mà.
đồng tử anh dãn ra nhẹ nhàng khi anh nhìn vào ánh sáng của trăng. trăng nhắc anh lại những ngày rong chơi thuở nhỏ, những hè mà anh và theo hay đi bắt côn trùng, góp nhặt những phiến đá, viên sỏi bên mé rừng. những ngày anh còn được sống bên nhà một cách yên bình, âu đó là những ngày hạnh phúc.
nhưng đôi lúc người ta đi, không phải để quay về, mà là để đi xa hơn nữa. có ai nhìn thấu được nỗi buồn hiu quạnh của anh? ai cũng có một gia đình, nhưng gia đình anh không hiểu anh, nên anh cũng đâu muốn quay lại để làm gì. anh muốn đi xa hơn. tới đâu nhỉ? có lẽ là tới một vì sao.
anh tự nói với lòng mình, rằng trong cuộc đời của một họa sĩ, cái chết có lẽ không phải là điều khó khăn nhất. vì với chính anh, anh tự thú rằng anh chẳng biết điều gì về nó, nhưng những đốm sáng phía trên kia cứ làm anh mơ, hệt như cái cách những chấm đen trên bản đồ, những phố và những làng, làm anh mơ.
anh tự hỏi mình tại sao những chấm sáng trên bầu trời ấy lại xa hơn cả những chấm đen trên bản đồ của nước pháp.
có lẽ ta có thể lấy cái chết để đi đến một vì sao. và chết thật thanh thản ở tuổi già trên chuyến dạ hành tới đó.
anh muốn vẽ, anh muốn lưu lại cảnh tượng này, nhưng trời còn quá tối, và những ngôi sao kia quá đỗi mong manh, tưởng chừng như có thể vỡ ra được, nếu anh để mặc nó mà đi dựng những đồ nghề của mình.
nên anh vẫn ngồi ấy và ngắm trăng, kí họa lại vài cảnh mà anh nghĩ mình sẽ dùng để vẽ, hoặc gửi đi trong những bức thư tới em trai của anh, theodorus van gogh.
*
anh vẫn nhớ cái lần mà mình ngắm sao trên bờ sông rhône, nhớ cả đôi tình nhân dạo bộ quanh những con đường cong veo gần đó. anh nghĩ về những mối tình đã cũ của mình. nghĩ đến sien, nghĩ đến những người mà anh đã đem lòng thương yêu, nhưng không thể giữ lại.
cái may trong chuyện tiền bạc là một điều có thể học được, chẳng qua là anh chọn con đường này, rồi làm theo phải nặng gánh theo anh. còn tình yêu, đâu ai cắt nghĩa được nó? người mình yêu, không yêu mình. hoặc lúc cô ấy thương mình, thì cha mẹ cô ấy lại không chịu cô ấy cho mình. nó là một vòng luẩn quẩn, và anh cảm thấy trong trò chơi này, anh mãi không là người thắng cuộc.
nên anh lùi lại một bước và không chơi nữa. tình yêu đôi lứa tuy đẹp thật, nhưng có phải là tất cả đâu? anh còn vẽ được, anh còn thiên nhiên, còn đức chúa trời. anh yêu làm sao những sáng dậy vẽ cây ô liu hay hoa diên vĩ dọc đường. những loài hoa ấy tuy đẹp đấy, nhưng chưa có loài hoa nào đơn giản, mà lại làm anh xúc động mạnh như hoa hướng dương. có lẽ vì nó giống anh. đơn giản và mộc mạc, trần trụi trước cuộc đời. cũng như cách mà hoa hướng dương hướng về mặt trời, anh cố, trong những giờ phút tỉnh táo của mình, hướng về những điều tốt đẹp nhất, những điều cao cả hơn. cái khổ nhất là khi tâm trí cũng không còn là người bạn của mình nữa. vào những giờ mà anh mất trí, anh đã phải chiến đấu cực khổ đến bao nhiêu, lao lực đến bao nhiêu để hoàn thành xong những bức vẽ.
khi người ta mệt nhoài sau những bộ áo giáp và mặt nạ của cuộc đời, thì nghệ thuật sẽ là một tấm chăn ấm và êm, như tấm chăn mà anh đang đắp ở saint-rémy vậy.
trời cũng dần sáng rồi, nhưng sao vẫn còn sáng long lanh, mong manh như những hạt ngọc của sương sớm, mà người ta chỉ đi mạnh vài bước thôi là tưởng chừng như có thể vỡ ra được.
anh mỉm cười nhìn sao, rồi từ ghế lại đi vào giường nằm.
anh kéo chăn lên kề ngực, cảm nhận hơi ấm và ánh sáng từ những vì sao còn phảng phất, đọng lại trên từng thớ vải của áo anh.
rồi thiếp đi một giấc thật say.
*
mình là một người yêu van gogh và những bức tranh của ông một cách đắm say. vì vậy, mình mong được chia sẻ một phần gia tài với những bạn cũng có lòng yêu nghệ thuật.
trong bài này, mình có sử dụng một trích đoạn trong một trong những lá thư của ông gửi theo. bạn có thể đọc phiên bản đầy đủ ở đây nhé.
vài điều bạn có thể làm để hiểu thêm về cuộc đời ông nè.
Comments